روش های اندازه گیری کارایی
به طور کلی کارایی یک بنگاه به دو روش پارامتری و ناپارامتری اندازه گیری می شود.
۳-۶-۱- روشهای پارامتری
در روش های پارامتری که بیشتر بر پایه اصول اقتصادسنجی است و در اقتصاد مورد استفاده قرار میگیرد، ابتدا یک فرم تابع (معمولا تابع تولید کاب-داگلاس) برای تولید در نظر گرفته می شود. لازم به ذکر است که در روش های پارامتری علاوه بر محدودیت انتخاب تابع تولید، با محدودیت های دیگری نیز روبه رو هستیم:
اول اینکه واحدها باید فقط یک محصول تولیدی داشته باشند، و این در حالی است که ممکن است واحدهای تحت ارزیابی چند محصولی باشند.
دوم اینکه استفاده از روش کمترین مربعات برای برآورد پارامترهای تابع تولید بیان کاملی از نقاط ممکن تولید نمی باشد، زیرا تابع تولید بیشترین تولید ممکن به ازای هر ورودی است، در حالی که تابع محاسبه شده از این روش بیشترین تولید ممکن را در هر ورودی به دست نمی دهد. اولین مدل تخمین به روش پارامتری ، در سال ۱۹۷۷ توسط ایگنر، لاول و اشمیت[۱] و همچنین میوزن وان دن بروک[۲] ارائه شد. روش های پارامتری به دو گروه کلی، قطعی، و تصادفی تقسیم می شوند.
۳-۶-۲- روش های غیر پارامتری
در تلاش برای رفع مشکلات موجود در روش های پارامتری، روش های غیرپارامتری ایجاد شدند. فارل در سال ۱۹۵۷ اولین روش غیرپارامتری را جهت تعیین کارایی در حالت دو ورودی و یک خروجی ارائه نمود. وی به جای برآورد تابع تولید، مرز کارای قطعه قطعه خطی را با اعمال فرض های زیر و با استفاده از تبدیل یک به یک به دست آورد.
, ۱) , ( yi) (xi1, xi2,
شیب پاره خطها منفی یا صفر است و هیچ واحدی بین مرز و مبدأ قرار نمی گیرد . نقاطی که روی مرز قرار می گیرند نقاط کارا و بقیه ناکارا هستند.
۳-۷- تحلیل پوششی دادهها (DEA)
اندازه گیری کارایی به خاطر اهمیت آن در ارزیابی عملکرد سازمان ها همواره مورد توجه محققین بوده است. چنانکه قبلاً نیز اشاره شد فارل در سال ۱۹۵۷ برای اولین بار با استفاده از روش غیر پارامتری اقدام به اندازه گیری کارایی یک واحد تولیدی نمود. در ادامه محققانی نظیر چارنز و همکارانش دیدگاه فارل را توسعه دادند و مدلی را ارائه نمودند که تحت عنوان تحلیل پوششی داده ها نام گرفت.
در سالهای اخیر نیز در اغلب کشورهای جهان برای ارزیابی عملکرد نهادها و دیگر فعالیت های رایج در زمینه های مختلف کاربردهای متفاوتی از DEA دیده شده است. علت مقبولیت گسترده این روش به سایر روش ها امکان بررسی روابط پیچیده و اغلب نامعلوم بین چندین خروجی است که در این فعالیتها وجود دارد. DEA امکان نگرش جدید به فعالیت هایی که قبلاً به روشهای دیگر ارزیابی شدهاند فراهم کرده است. برای مثال امکان محک زنی با استفاده از این روش به شناسایی منابع ناکارا در شرکتهای خیلی سودآور منجر شده است. مطالعه کارایی نسبی سازمان های مختلف مانند بانکها، شرکت های بیمه، بیمارستانها و… که مطالعات قبلی قادر به ارزیابی توان بالقوه آنها نبوده اند به کمک DEA میسر می شود (شکل ۳-۷).
[۱] -Aigner, Lovell and Schmidt.
[۲] – Meeusen and van den broeck.
متن فوق بخش هایی از این پایان نامه بود
برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل با فرمت ورد می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: