تعاریف جرأتورزی
جرأتورزی قلب رفتار میان فردی و کلید روابط انسانی است(لین و همکاران[۱]، ۲۰۰۴) و در شکوفایی استعدادها و رشد خلاقیت دانش آموزان نقش مؤثر را ایفا میکند(حکمتی، ۱۳۸۱). جرأتورزی، توانایی بیان خویشتن به طور روشن، مستقیم و شایسته، ارج نهادن به احساس و فکر خود، عزت و حرمت برای خویش قائل شدن و شناخت توانائیها و محدودیتهای خویشتن است(ریس و گراهام، ۱۹۹۱؛ ترجمه شهنی ییلاق و همکاران، ۱۳۷۹). جرأتورزی(ابراز وجود)، رفتاری است که ضمن حفظ سلامتی فرد، احتمال بدست آوردن نتایج مطلوب در فرد را افزایش میدهد(فاربر[۲]، ۲۰۰۱). جرأتورزی(قاطعیت)، به این مفهوم است که اشخاص احساسات مثبت و منفی خود را بدون تجاوز به حقوق دیگران بیان کنند(پاترسون[۳] و همکاران، ۲۰۰۲). جرأتورزی راهی است جهت تصدیق، حفظ ارزش، شأن و احترام به شخصیت خود و دیگران، در واقع سطح جرأتورزی تعیین کننده سطح اعتماد به نفس افراد است(گدیس[۴]، ۲۰۰۷). جرأتورزی در شرایط قانونی حقوق شخصی، احساسات، عقاید و علایق شخصی بدون نقض یا تکذیب حقوق دیگران تعریف میشود. جرأتورزی طبق تحقیقات قبلی بر وضعیت سلامت روان مثل واکنش استرس و وضعیت افسردگی تأثیر دارد(شیمیزو، ۲۰۰۴). افراد جرأتمند از سخنرانی احساس ترس نمیکنند، احساسات خود را بیان میکنند و اولین قدمها را بر میدارند. افراد جرأتمند از نظر اجتماعی تأثیرگذار هستند(پاول و نیو جنت[۵]، ۲۰۱۱).
جرأتورزی، یعنی دفاع از حقوق خود، بیان افکار و احساسات خویش که به شیوه مستقیم، صادقانه و مناسب انجام شود. افراد جرأتورز برای خود و دیگران احترام قائل هستند. آنان منفعل نیستند و ضمن این که به خواستهها و نیازهای دیگران احترام میگذارند، اجازه نمیدهند دیگران از آنها سوء استفاده کنند و به شیوه ماهرانه با آنان ارتباط برقرار کنند(کلینکه(؟)؛ ترجمه محمد خانی، ۱۳۸۰: ۲۶۱). جرأتورزی به انسان احساس خودکارآمدی و کنترل درونی میبخشد و این احساسات نیز در روابط متقابل با دیگران، اعتماد به نفس و عزتنفس ما را تقویت میکند(صاحب الزمانی و همکاران، ۱۳۸۸). رفتار جرأتمندانه عبارت است از بیان مناسب هر احساسی غیر از اضطراب یا یک رفتار بینفردی است که شامل ابراز صادقانه و نسبتاً صریح افکار و احساسات است به نحوی که از نظر اجتماعی مناسب بوده و احساسات و آسایش دیگران نیز در آن مد نظر باشد(موتابی و عطوفی، ۱۳۸۵: ۷). جرأتورزی ابراز عقیدهها، احساسات و افکار به صورت شایسته به گونهای که به هیچ کس بیاحترامی روا نداریم و حق کسی را نیز ضایع نکنیم(فتحی، ۱۳۸۴: ۲).
جرأتورزی یعنی ملاحظه حقوق دیگران و در عین حال گرفتن حق خود. ویژگیهای این سبک عبارتند از: دادن پاسخهای خود انگیخته با لحنی دوستانه اما قاطع، نگاه کردن به دیگران، ذکر مسائل مهم، ابراز احساسات و عقاید، بها دادن به خود، نرنجاندن خود و دیگران؛ در این سبک، هدف شخص رعایت عدالت برای تمام طرفهای رابطه است(کاسبان و همکاران، ۱۳۸۷). جرأتورزی و پرخاشگری از یکدیگر متمایزند. پرخاشگر بودن به معنی دفاع از حقوق خود به شیوهای خصمانه است که فرد سعی میکند نیازها و خواستههای خود را از طریق غالب شدن، توهین و تحقیر دیگران برآورده کند که در این میان برای حقوق و خواسته دیگران اهمّیّتی قائل نیست. برای درک بیشتر تفاوت جرأتورزی(حدّ وسط برخورد منفعلانه و پرخاشگری) با هر یک از رفتار انفعالی و پرخاشگرانه به مثالهای زیر دقّت نمایید.
- فردی در صف خرید میخواهد خودش را جلوی شما جا بزند و میگوید: اجازه میدهید زودتر از شما خرید کنم؟ من عجله دارم.
پاسخ انفعالی: خیلی خوب؛
پاسخ پرخاشگرانه: آهای، میخواهی چه کار کنی، برو آخر صف بایست؛
پاسخ همراه با جرأتورزی: متأسفم، نمیتوانم، من هم عجله دارم.
- یکی از همکلاسیها جزوه درسی شما را برای شب امتحان طلب میکند.
پاسخ انفعالی: من خودم نیاز دارم، ولی باشد.
پاسخ پرخاشگرانه: خیلی پررو هستی که شب امتحان چنین تقاضایی میکنی، فراموشش کن.
پاسخ همراه با جرأتورزی: خوشحال میشدم به شما کمک کنم، از قبل برای مطالعه شب
امتحانی برنامهریزی کردهام. ای کاش زودتر میگفتید(مهرابی زاده و همکاران، ۱۳۸۸).
رفتار جرأتورزانه با خودپنداره مثبت، عزتنفس، تسلط، خودبسندگی و اعتماد به نفس همگرایی و همبستگی دارد و رفتارهای غیر جرأتمندانه، بازدارنده و اجتنابی هستند و همبستگی مثبت و بالایی با ترسها، هراسها و اضطراب اجتماعی و انواع پرخاشگریهای درونی دارند(محامد، ۱۳۷۸). دلایل چندی وجود دارد که بروز رفتارهای قاطعانه را در افراد سبب میگردند. اصولاً رفتارهای قاطعانه باعث بالا رفتن احساس احترام به خود گردیده و اعتماد به نفس را افزایش میدهند و در عین حال نیاز انسان به اینکه دائماً مورد تأیید دیگران قرار گیرد را کاهش میدهد. در نتیجه اتخاذ این رفتارها احساس عدم امنیت درونی را از بین میبرند. از سوی دیگر دلیل عمدهای که باعث میشود افراد، رفتارهای جرأتمندانه را از خود بروز دهند بدست آوردن خویشتنداری میباشد. رفتارهای جرأتمندانه، باعث بالا رفتن اعتماد به نفس گردیده و در نتیجه فرد ارتباطات معنیدارتری با نزدیکان برقرار میسازد. بنابراین احساس عدم امنیت و آسیب پذیری فرد کاهش مییابد و تصور ذهنی مثبتی از خودش در او بوجود میآید. و به همین سبب احساس آرامش درونی ناشی از افزایش اعتماد به نفس و کفایت اجتماعی باعث تکرار رفتارهای جرأتمندانه در فرد میشود(محبی و همکاران، ۱۳۸۸).
جرأتورزی یا رفتار قاطعانه به شرح زیر تقسیم شده است:
رد قاطعانه[۶]: در این شیوه فرد به صورتی که اجتماع پسندانه باشد، درخواستهای تحمیلی دیگران را رد میکند.
بیان قاطعانه[۷]: در این شیوه فرد، توانایی بیان احساسات مثبت مثل قدردانی از دیگران، ابراز محبت، علاقه، بیان تمجید و ستایش را دارد.
درخواست قاطعانه[۸]: در این شیوه فرد، توانایی بیان و مطرح کردن درخواستهایی را از دیگران به منظور تسهیل تأمین نیازهای فردی یا رسیدن به اهداف خود دارد(صاحب الزمانی، ۱۳۸۸).
[۱] – Lin
[۲] – Farber
[۳] – Paterson
[۴] – Gaddis
[۵] – Powell & Newgent
[۶] – assertive refusal
[۷] -assertive expession
۲ -assertive commandary
متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود
برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:
لینک بالا اشتباه است
:: بازدید از این مطلب : 574
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
