دانشکده مهندسی آب و خاک

 تحقیق نظری جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد در رشته

 مهندسی آب-آبیاری و زهکشی

 منابع آب مورد استفاده و آبیاری میکرو

(سیستم بارانی و قطره­ای )

استاد راهنما:

دکتر ابوطالب هزار جریبی

پیش­گفتار:

آب عاملی ضروری در توسعه کشاورزی و یکی از مهمترین فاکتور­ها برای تولید­ات گیاهی می­باشد. نیاز به آب را می­توان از طریق منابع آب سطحی و یا منابع آب زیرزمینی برطرف کرد. از‌ آن جا که آب محدود و کمیاب است، استفاده مناسب آن در تولید محصولات کشاورزی لازم و ضروری است.‌‌ این مسأله به درک درست از مدیریت مؤثر آب باران و ذخیره آب­‌های زیرزمینی وابسته است.

آب و هوا یکی از فاکتور­های مهم در تعیین آب مورد نیاز گیاه برای تولید و رشد بهینه بدون محدودیت می­باشد. بازدهی در زمین‌­های خشک و بایری مانند: گوجرات، راجستان، اوتار پرادش و بخشی از‌هاریانا و پنجاب، ماهاراشترا، بخش­‌هایی از تامیل نادو و بخش بزرگی از کارناتاکا و آندرا پرادش، کشاورزان باید با شرایط نامساعد آب و هوایی نظیر باران­های غیر معمول کمتر از بارندگی­‌های معمولی، باران­های معمول زود­هنگام در پی خشکسالی طولانی­مدت و یا بارش دیر­هنگام باران‌­های موسمی بسیار سنگین، مواجه شوند.

 در هندوستان سطح اراضی دیم (متکی به باران) حدود 70 درصد کل اراضی تحت کشت و 31 درصد کل مساحت کشور را در مقایسه با نواحی خشک و نیمه خشک شامل می­شود. الگوی باران‌­های موسمی جنوب غربی هندوستان بسیار نامنظم و غیر قابل پیش­بینی بوده و از‌‌ این رو باعث خسارات مداوم محصولات کشاورزی می­شود.از این­رو، چنانچه باران‌­های موسمی به طور غیر عادی با تأخیر همراه باشند، آبیاری قبل از کاشت بذر ضروری است. به منظور مبارزه با خشکسالی در مناطق کم باران،‌ بهره­‌برداری آب­های زیرزمینی تا حد امکان، توسعه تکنیک­های مناسب برای حفظ رطوبت و رویکرد جامع بهسازی آبخوان از ارزش بسیاری برخوردار می­باشند.استفاده مؤثر از آب در تولید محصولات کشاورزی تنها زمانی به دست می‌‌­آید که برنامه­ریزی، طراحی و عملکرد سیستم و توزیع در راستای تأمین نیاز بهینه، صورت گرفته باشد.

 هر دو روش آبیاری بارانی و قطره­ای از تکنیک­‌های پیشرفته­ای در مقایسه با روش­‌های آبیاری ثقلی-سطحی برخوردارند.این سیستم­‌ها از راندمان کاربرد بالای آب و قابلیت تطبیق با نواحی تپه­‌‌ای برخوردار بوده و می­تواند 30 تا 50 درصد آب را ذخیره کند. به علاوه آبیاری قطره­ای از ‌‌این مزیت برخوردار است که می­توان بویژه با کمک قطر­ه­چکان طراحی شده، محلول آب و کود را به نزدیکی محیط ریشه گیاه رساند. همکاری نزدیک مهندسان کشاورزی، خاک­شناسان، محققان، سازندگان و کشاورزان در ‌‌این امر لازم و ضروری است.

مؤلفان ‌‌این مجموعه با داشتن تجارب بسیار در زمینه تولید محصول و مدیریت آب، زحمات قابل تقدیر بسیاری را برای جمع­آوری یک مجموعه از اسناد در زمینه “بهره­برداری از منابع آب و آبیاری تحت فشار” انجام داده­اند. من با اطمینان می­توانم بگویم که ‌‌این کتاب به طور گسترده در دانشکده­ها، کالج­‌ها و مؤسسات کشاورزی مورد پذیرش قرار خواهد گرفت.‌‌ این نسخه به خوبی به عنوان یک راهنمای جامع برای دانشجویان کشاورزی، محققان، بویژه متخصصان مدیریت آب، مروجین و کشاورزان مترقی، مورداستفاده قرار خواهد گرفت.

من صادقانه آرزو می­کنم که ‌‌این کتاب بتواند کمک بزرگی برای رشد و حفظ منابع آبی بوده و بتواند راندمان مصرف آب را از طریق تکنیک­های پیشرفته آبیاری تحت فشار بالا ببرد.

سورش سی. مادگال[1]

 وایس-چنسلور[2]

دانشکده کشاورزی و تکنولوژی پانتاگار[3]     

مقدمه:

آب برای زندگی و تولید محصولات کشاورزی لازم و ضروری می­باشد. از ‌‌این رو بهره­برداری مؤثر از منابع آب ضروری­تر است، اما منابع آب موجود بطور یکنواخت توزیع نشده­اند بطوریکه در برخی مناطق وفور آب دیده می­شود در حالیکه مناطقی دیگر در مدت زمان طولانی، شدیداً تحت تأثیر خشکسالی قرار دارند.

 برآورد می­شود که آب قابل مصرف از همه منابع هندوستان در حدود 32 میلیون هکتار متر باشد. در حالیکه مصرف واقعی در حدود 42 میلیون هکتار متر است. بنابراین تقریباً دو سوم اراضی کشاورزی آبیاری نمی­شود، از‌‌ این رو آب به عنوان یک فاکتور بسیار محدود در بهبود تولیدات گیاهی در نواحی حاره‌‌ای مانند هندوستان می­‌باشد که بخش اعظم اراضی کشاورزی آن تحت کشت دیم قرار دارد.در نواحی گرم و حاره­‌‌ای راندمان کاربرد آب آبیاری بسیار کم است. از ‌‌این رو پی­بردن به‌‌ این مسأله که چگونه خسارت‌­ها را به حداقل رسانده و راندمان کاربرد آب را افزایش دهیم، حائز اهمیت است. از ‌‌این رو بهتر است یک تیم متشکل از کشاورزان، خاک­شناسان، گیاه­شناسان، مهندسان کشاورزی، اقتصاد­دانان و سازندگان، به سمت یافتن اثر متقابل خاک، آب، گیاه، آب و هوا، جهت مدیریت علمی آب بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، هدایت شوند.

جمعیت کنونی هندوستان 750 میلیون نفر می­باشد که پیش­بینی می­شود تا سال 2000 میلادی جمعیت آن به 1000 میلیون نفر با غذای مورد نیاز 235 میلیون تن افزایش می­یابد که در مقایسه با تولید کنونی که 190 میلیون تن می­باشد، افزایش قابل توجهی خواهد داشت. مدیریت مؤثر زمین از طریق افزایش میزان کشت از 120٪ تا 200٪ و افزایش راندمان آب مصرفی منابع آبی موجود از طریق بکار­گیری سیستم­های بارانی و قطره­‌‌ای می­تواند تا حدودی‌‌ این نیاز را تأمین کند.

 بهتر شدن کیفیت آب، تأثیر مهمی بر افزایش تولیدات کشاورزی می­گذارد. مراحل بنیادی رابطه آب و گیاه ‌‌این است که تولید غذا افزایش یابد. به­علاوه توجه ویژه­‌‌ای به تعیین و تشریح وضعیت آب در بافت گیاه و در زنجیره اقلیم، آب، خاک مبذول شده است.

این کتاب شامل کاربرد­های مؤثر از باران و آب­های زیرزمینی می­باشد. تأثیر مدیریت آب، خاک و محصول در افزایش راندمان کابرد آب و مراحل حفظ رطوبت برای کنترل کردن زهاب و تغذیه آب­های زیرزمینی در‌‌این کتاب شرح داده شده است و در مورد مدیریت آب‌­های شور به طور اجمالی مطالبی بیان شده است. مدیریت آب در مزرعه به طور عمده­‌‌ای در ‌‌این کتاب مورد بحث قرار گرفته است.

 در هر فصل‌‌ از این کتاب اطلاعات با ارزشی شامل: حفظ آب باران، بهره­برداری از منابع آب و آبیاری تحت فشار شامل آبیاری بارانی و قطره­‌‌ای، که توسط محققان گوناگونی که در گردآوری ‌‌این اثر با ارزش شرکت داشته­اند، ارائه گردیده است. حجم زیادی از اطلاعات جدیدی که توسط محققان، سازندگان و کشاورزان بدست آمده است در ‌‌این کتاب مشخص شده­اند. دقت بسیاری جهت اطمینان از صحت اطلاعات ارائه شده در مورد بهره­برداری از منابع آب و آبیاری تحت فشار صورت گرفته است.‌‌

این کتاب عمدتاً به دانشجویان، دانشمندان و محققان در زمینه کشاورزی و مدیریت آب و کشاورزان کمک بسیاری می­رساند. مؤلفان مراتب قدردانی خود را از پروفسور ساکتیپادا[4] ، پروفسور پیشین دانشگاه مهندسی کشاورزی ویسوا ویدیالیا[5] به خاطر تدوین و ویرایش نسخه­ها و تصحیح آن­ها، ابراز می­دارند.

براي دانلود متن کامل پايان نامه کليک کنيد

لینک بالا اشتباه است

برای دانلود متن کامل اینجا کلیک کنید

       

:: بازدید از این مطلب : 531