انواع موزه ها[۱]
موزداران، موزه ها را به شکلهای گوناگون طبقه بندی کرده اند، موزه های تاریخ و باستان شناسی، موزه های فضای باز، موزه های مردم شناسی، کاخ موزه ها، موزه های علوم و تاریخی طبیعی، موزه های منطقه ای (محلی)، موزه های سیار ( گردشی ) ، پارک موزه ها، موزه های سلاح ( نظامی )، موزه های اندیشمندان (خانه هنرمندان)
۲-۱-۴-۱-موزه تاریخی و باستان شناسی
موزههای باستان شناسی دید تاریخی دارند و بیانگر سلسله و دوره های تاریخی هستند . بیشتر این آثار بر اثر کاوش های باستان شناسی به دست آمده اند و بیانگر فرهنگ و تمدن گذشته و تلفیق کننده علم، هنر و دانش یک ملت یا یک قوم هستند. چنین موزه هایی مادر نیز نامیده می شوند. موزه ملی ایران (ایران باستان)، موزه ملی ورسای در فرانسه و موزه تاریخ در واشینگتن از این نوع هستند. همه موزههایی که مجموعههایشان از دیدگاه تاریخی تشکیل و عرضه شدهاند موزه تاریخی شمرده میشوند، و هدفشان اساساً ارائه مستند تسلسل زمانی به یک رشته رویداد یا مجتمعی نمایانگر لحظهای از یک لحظه متحول است. مدرنترین این موزهها تمام تاریخ یک کشور، یک منطقه یا یک شهر را (همراه با تاریخی طبیعی یا جغرافیای آن از زمان پیدایش آن تا عصر حاضر، و بدون نادیده انگاشتن دیدگاههای واقعی رشد، از قبیل دسترسی به زمینه رشد شهری) به نمایش میگذارند. علم و هنر را تلفیق می کنند، از انواع وسایل سمعی ـ بصری کمک میگیرند، و مکان عمدهای به اسناد مکتوب، به بازسازیها، مدلهای اقلیمی و به نقشهها اختصاص میدهند. نمایشهایشان غالباً در بنای کهن، که خود یک نماد تاریخی است، صورت میگیرند. سایر انواع موزههای تاریخی مشتملند بر موزههای واقع در مواضع باستانشناسی، موزههای مستقر در یک بنای تاریخی یا در یک میدان جنگ و نیز موزههای یادبود شخصیتها.
این موزهها معمولاً جنبه تعلیمی دارند و بازسازیها و مدلهایی را در بر میگیرند. مخازن و تالارهای مطالعه در این بناها فضای عمدهای را اشغال میکنند، چون وسعت موضوعات موردنظر چنان است که دانش مربوط به آنها بیوقفه پیشرفت میکند.
۲-۱-۴-۲- موزههای فضای آزاد
اشارهای لازم است به موزههایی که یک بنای مشخص و مختص نمایش، بلکه در محدوده یک باغ یا یک پارک مستقر شدهاند، و اشیاء آنها را در هوای آزاد عرضه میگردند. این موزهها به همه رشتههای علوم متکی هستند، ولی مسایل خاصی از حیث موزهشناسی و موزهنگاری مطرح میکنند. بدینسان در بین آنها به موزههای مردم شناسی، موزههای علوم طبیعی، موزههای باستانشناسی، موزههای هنری و موزههای تاریخ و فنون برمیخوریم. در این موزهها اگر چه مدیریت، خدمات و مخازن در ساختمانهای وسیعی مستقر هستند، معهذا مسایل خاصی در موارد نگهداری اشیاء و جریان دیدارکنندگان باقیاند. به سبب حالت پارک مانندشان، این موزهها بسیار جذاب هستند و بازدیدکنندگان غالباً آنها را «سرزندهتر» از موزههای سنتی مینگرند. به علاوه، ابعادشان پذیرایی از جمعیتی پرنفرتر از هر نوع موزه دیگر را ممکن میسازد. از نقطه نظر ارائه، در این موزهها امکانات بازسازی تصنعی اقالیم به وجهی رضایت بخشتر از آن که در موزههای سرپوشیده میسر میشود فراهم است. لیکن خطری نیز در کار است، و آن وسوسه «جعل» است، به ویژه در مورد موزههای مردمشناسی در هوای آزاد، نگهداری، به علت عوامل آب و هوا، در این موزهها مشکلتر است. چرا که مجموعهها بدون حفاظتی در هوای آزاد میمانند و تحت تأثیر تغییرات حرارت و رطوبت قرار میگیرند بدون اینکه راهی برای ممانعت یا اصلاحی وجود داشته باشد.
با ایجاد این نوع موزه ها می توان به معرفی یافته ها و داده های مهم باستان شناسی کمک بزرگی نمود. زمانیکه یک کاوش علمی باستان شناسی منجر به نتایج مطلوب و کشف آثار ارزشمند غیر منقول می شود و قابل انتقال به موزه ها نیست، با فراهم آوردن شرایط و امکانات لازم، مکان مورد نظر را جهت بازدید عموم مهیا می نمایند. این امر در اصطلاح به موزه فضای باز مشهور است. از جمله این موزه ها میتوان به تخت جمشید در شیراز و محوطه تاریخی هگمتانه در همدان اشاره نمود.
این موزه ها در دیگر کشور ها مانند چین، یونان و برخی از کشور های اروپایی نیز معمول است.
۲-۱-۴-۳- موزه های مردم شناسی
فرهنگ، آداب و رسوم، اعتقادات، پوشاک و سنن اجتماعی حاکم بر جامعه را نشان می دهند. موزه مردم شناسی تهران و حمام گنجعلی خان کرمان از این نوع هستند.
۲-۱-۴-۴- کاخ موزهها
بنا یا اثر تاریخی هستند که از گذشتگان به دست ما رسیده و بیانگر و ضعیت و نحوه زندگی صاحبان آن است. ممکن است در این بنا اشیای تاریخی و نیز آثار هنری از جمله نقاشی روی دیوار،گچ کاری و …. وجود داشته باشد.هدف از تأسیس این موزهها به نمایش گذاشتن اثر و بنای تاریخی و نیز عبرت آموزی است. مجموعه کاخ های سعد آباد تهران و باغ ملک آباد مشهد از این نوع موزه ها هستند.
۲-۱-۴-۵-موزههای هنری
انواع هنرهای تجسمی و تزیینی که از ارزش زیبایی شناسانه برخوردارند، را به نمایش در می آورند و معمولا” بازدید کنندگان زیادی نیز دارند. موزه هنرهای زیبا در تهران و موزه هنرهای تزیینی در اصفهان از این نوع هستند.
۲-۱-۴-۶- موزه علوم و تاریخ طبیعی
تجربه های علمی بر اساس شواهد و تاریخی طبیعی که در بر گیرنده گونههای مختلف گیاهان و جانوان است را به نمایش میگذارند. موزه تاریخی طبیعی اصفهان و موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد و شیراز از این نوع هستند. یا در آنها به آثار شکلگیری کره زمین از ابتدا تا کنون پرداخته شده و در ضمن بررسی دورانهای زمینشناسی به معرفی انواع موجودات ما قبل تاریخ میپردازند و در آنها حیوانات و گیاهان به اشکال مختلف دیده میشوند مانند موزه حیات وحش دارآباد تهران.
۲-۱-۴-۷- موزههای منطقهای
موزههای منطقهای، یا محلی، که به معرفی همه جنبههای (طبیعی، تاریخی و هنری) یک استان یا ولایت میپردازند و نظایر آنها را میتوان در اروپای غربی یا شرقی، هند، مکزیک، شیلی و کانادا یافت. از نخستین مسئولیتشان ارائه بازتابی از این جامعه و ارزش بخشیدن به سنن است؛ مسئولیت دومشان گشودن آن جامعه به روی جهان برونی است، بویژه با ایفای نقش امتداد موزههای مرکزی، که میتوانند آثار یا مجموعههایی را که میراث فرهنگی و طبیعی، ملی و بینالمللی را مصور میسازند به رسم امانت برایشان بفرستند.
بیانگر و نمودار فرهنگ یک منطقه و یا یک محله خاص هستند و صرفاً آثار و اشیای تاریخی همان منطقه را به نمایش می گذارند. موزه شوش، تخت جمشید و موزه توس در خراسان ازاین نوع هستند.
لینک بالا اشتباه است
:: بازدید از این مطلب : 594
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0