عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدیدانواع موزه ها[1]
موزداران، موزه ها را به شكلهاي گوناگون طبقه بندي كرده اند، موزه هاي تاريخ و باستان شناسي، موزه هاي فضاي باز، موزه هاي مردم شناسي، كاخ موزه ها، موزه هاي علوم و تاريخي طبيعي، موزه هاي منطقه اي (محلي)، موزه هاي سيار ( گردشي ) ، پارك موزه ها، موزه هاي سلاح ( نظامي )، موزه هاي انديشمندان (خانه هنرمندان)
2-1-4-1-موزه تاريخي و باستان شناسي
موزههای باستان شناسی ديد تاريخي دارند و بيانگر سلسله و دوره هاي تاريخي هستند . بيشتر اين آثار بر اثر كاوش هاي باستان شناسي به دست آمده اند و بيانگر فرهنگ و تمدن گذشته و تلفيق كننده علم، هنر و دانش يك ملت يا يك قوم هستند. چنين موزه هايي مادر نيز ناميده مي شوند. موزه ملي ايران (ايران باستان)، موزه ملي ورساي در فرانسه و موزه تاريخ در واشينگتن از اين نوع هستند. همه موزه‌هايي كه مجموعه‌هايشان از ديدگاه تاريخي تشكيل و عرضه شده‌اند موزه تاريخي شمرده مي‌شوند، و هدفشان اساساً ارائه مستند تسلسل زماني به يك رشته رويداد يا مجتمعي نمايانگر لحظهاي از يك لحظه متحول است. مدرن‌ترين اين موزهها تمام تاريخ يك كشور، يك منطقه يا يك شهر را (همراه با تاريخي طبيعي يا جغرافياي آن از زمان پيدايش آن تا عصر حاضر، و بدون ناديده انگاشتن ديدگاه‌هاي واقعي رشد، از قبيل دسترسي به زمينه رشد شهري) به نمايش ميگذارند. علم و هنر را تلفيق مي كنند، از انواع وسايل سمعي ـ بصري كمك مي‌گيرند، و مكان عمده‌اي به اسناد مكتوب، به بازسازيها، مدلهاي اقليمي و به نقشه‌ها اختصاص مي‌دهند. نمايش‌هايشان غالباً در بناي كهن، كه خود يك نماد تاريخي است، صورت مي‌گيرند. ساير انواع موزههاي تاريخي مشتملند بر موزههاي واقع در مواضع باستانشناسي، موزههاي مستقر در يك بناي تاريخي يا در يك ميدان جنگ و نيز موزههاي يادبود شخصيت‌ها.
اين موزهها معمولاً جنبه تعليمي دارند و بازسازيها و مدلهايي را در بر مي‌گيرند. مخازن و تالارهاي مطالعه در اين بناها فضاي عمده‌اي را اشغال مي‌كنند، چون وسعت موضوعات موردنظر چنان است كه دانش مربوط به آنها بي‌وقفه پيشرفت مي‌كند.
2-1-4-2- موزههاي فضاي آزاد
اشاره‌اي لازم است به موزه‌هايي كه يك بناي مشخص و مختص نمايش، بلكه در محدوده يك باغ يا يك پارك مستقر شده‌اند، و اشياء آنها را در هواي آزاد عرضه مي‌گردند. اين موزهها به همه رشته‌هاي علوم متكي هستند، ولي مسايل خاصي از حيث موزه‌شناسي و موزه‌نگاري مطرح مي‌كنند. بدينسان در بين آنها به موزههاي مردم شناسي، موزههاي علوم طبيعي، موزههاي باستانشناسي، موزههاي هنري و موزههاي تاريخ و فنون برمي‌خوريم. در اين موزهها اگر چه مديريت، خدمات و مخازن در ساختمانهاي وسيعي مستقر هستند، معهذا مسايل خاصي در موارد نگهداري اشياء و جريان ديداركنندگان باقي‌اند. به سبب حالت پارك مانندشان، اين موزهها بسيار جذاب هستند و بازدیدكنندگان غالباً آنها را «سرزنده‌تر» از موزههاي سنتي مي‌نگرند. به علاوه، ابعادشان پذيرایي از جمعيتي پرنفرتر از هر نوع موزه ديگر را ممكن مي‌سازد. از نقطه نظر ارائه، در اين موزهها امكانات بازسازي تصنعي اقاليم به وجهي رضايت بخش‌تر از آن كه در موزههاي سرپوشيده ميسر مي‌شود فراهم است. ليكن خطري نيز در كار است، و آن وسوسه «جعل» است، به ويژه در مورد موزههاي مردم‌شناسي در هواي آزاد، نگهداري، به علت عوامل آب و هوا، در اين موزهها مشكلتر است. چرا كه مجموعه‌ها بدون حفاظتي در هواي آزاد مي‌مانند و تحت تأثير تغييرات حرارت و رطوبت قرار مي‌گيرند بدون اينكه راهي براي ممانعت يا اصلاحي وجود داشته باشد.
با ايجاد اين نوع موزه ها مي توان به معرفي يافته ها و داده هاي مهم باستان شناسي كمك بزرگي نمود. زمانيکه يك كاوش علمي باستان شناسي منجر به نتايج مطلوب و كشف آثار ارزشمند غير منقول مي شود و قابل انتقال به موزه ها نيست، با فراهم آوردن شرايط و امكانات لازم، مكان مورد نظر را جهت بازديد عموم مهيا مي نمايند. اين امر در اصطلاح به موزه فضاي باز مشهور است. از جمله اين موزه ها ميتوان به تخت جمشيد در شيراز و محوطه تاريخي هگمتانه در همدان اشاره نمود.
اين موزه ها در ديگر كشور ها مانند چين، يونان و برخي از كشور هاي اروپايي نيز معمول است.
2-1-4-3- موزه هاي مردم شناسي
فرهنگ، آداب و رسوم، اعتقادات، پوشاك و سنن اجتماعي حاكم بر جامعه را نشان مي دهند. موزه مردم شناسي تهران و حمام گنجعلي خان كرمان از اين نوع هستند.
2-1-4-4- كاخ موزهها
بنا يا اثر تاريخي هستند كه از گذشتگان به دست ما رسيده و بيانگر و ضعيت و نحوه زندگي صاحبان آن است. ممكن است در اين بنا اشياي تاريخي و نيز آثار هنري از جمله نقاشي روي ديوار،گچ كاري و …. وجود داشته باشد.هدف از تأسيس اين موزهها به نمايش گذاشتن اثر و بناي تاريخي و نيز عبرت آموزي است. مجموعه كاخ هاي سعد آباد تهران و باغ ملك آباد مشهد از اين نوع موزه ها هستند.
2-1-4-5-موزههاي هنري
انواع هنرهاي تجسمي و تزييني كه از ارزش زيبايي شناسانه برخوردارند، را به نمايش در مي آورند و معمولا” بازديد كنندگان زيادي نيز دارند. موزه هنرهاي زيبا در تهران و موزه هنرهاي تزييني در اصفهان از اين نوع هستند.
2-1-4-6- موزه علوم و تاريخ طبيعي
تجربه هاي علمي بر اساس شواهد و تاريخي طبيعي كه در بر گيرنده گونههاي مختلف گياهان و جانوان است را به نمايش ميگذارند. موزه تاريخي طبيعي اصفهان و موزه علوم و تاريخ طبيعي مشهد و شیراز از اين نوع هستند. یا در آنها به آثار شكل‌گيري كره زمين از ابتدا تا كنون پرداخته شده و در ضمن بررسي دورانهاي زمين‌شناسي به معرفي انواع موجودات ما قبل تاريخ مي‌پردازند و در آنها حيوانات و گياهان به اشكال مختلف ديده مي‌شوند مانند موزة حيات وحش دارآباد تهران.
2-1-4-7- موزههاي منطقه‌اي
موزههاي منطقه‌اي، يا محلي، كه به معرفي همه جنبه‌هاي (طبيعي، تاريخي و هنري) يك استان يا ولايت مي‌پردازند و نظاير آنها را ميتوان در اروپاي غربي يا شرقي، هند، مكزيك، شيلي و كانادا يافت. از نخستين مسئوليتشان ارائه بازتابي از اين جامعه و ارزش بخشيدن به سنن است؛ مسئوليت دومشان گشودن آن جامعه به روي جهان بروني است، بويژه با ايفاي نقش امتداد موزههاي مركزي، كه مي‌توانند آثار يا مجموعه‌هايي را كه ميراث فرهنگي و طبيعي، ملي و بين‌المللي را مصور مي‌سازند به رسم امانت برايشان بفرستند.
بيانگر و نمودار فرهنگ يك منطقه و يا يك محله خاص هستند و صرفاً آثار و اشياي تاريخي همان منطقه را به نمايش مي گذارند. موزه شوش، تخت جمشيد و موزه توس در خراسان ازاين نوع هستند.
