مفهوم زناشوئی

    این اصطلاح، از جمله اصطلاحاتی است که مفهوم آن در لغت با مفهوم آن در فقه و حقوق، چندان متفاوت نبوده و تنها در سخن صاحبنظران، تفاوت های اندکی به چشم می خورد. اما آنچه که مسلم به نظر می رسد، از واژۀ زناشوئی، در ذهن همۀ شنوندگان، یک مفهوم، در ابتدای امر، به ذهن متبادر می گردد و آن، روابط جنسی فی مابین زوجین دریک عقد نکاح می باشد. اما آنچه که مسلم است، مفهوم زناشوئی در عرف عامۀ مردم، به روابط صحیح شرعی و قانونی یک زوج گفته می شود، در حالیکه این مفهوم در حقوق، می تواند شامل روابط نامشروع فی مابین یک زن و مرد غریبه نیزباشد. بنابراین طی دو گفتار ذیل، به بیان این مفاهیم خواهیم پرداخت.

گفتار اول : مفهوم زناشوئی در لغت

    زناشوئی در لغت به معنای زن و شوهری، زن گرفتن مرد، شوهر کردن زن و ازدواج آمده است. [1]

گفتار دوم : مفهوم زناشوئی در حقوق

    مفهوم زناشوئی در علم حقوق، با مفهوم لغوی این واژه، کاملا ً متفاوت می باشد .  البته منظور از زناشوئی در معنای عام ، رابطۀ جنسی بین زن و مرد می باشد که می تواند در قالب عقد نکاح دائم یا منقطع، زنا و نزدیکی به شبهه، واقع شود و عبارت است از نزدیکی میان زن و مرد به نحویکه آلت مرد به قدر حشفه در دبر یا قبل زن، داخل شود که این تعریف در کتب هیچ یک از حقوقدانان حقوق مدنی نیامده، و مفهوم زناشویی در حقوق نمی باشد.

    لیکن مفهوم زناشوئی در  حقوق ( مفهوم خاص) ، شامل روابط جنسی مشروع میان زن و شوهر می باشد. زیرا قانون مدنی و شرع مقدس اسلام، صرفا ً بر این نوع روابط، عنوان رابطۀ زناشوئی بار نموده و سایر روابط را از این شمول، خارج نموده است. معنای تحت اللفظی این واژه نیز مؤید همین استدلال می باشد ، چرا که این واژه از دو کلمۀ زن و شوئی تشکیل شده که در فرهنگ لغت به زن و شوهر، معرفی شده اند .

مبحث  دوم : زناشوئی و مفاهیم مشابه

    رابطۀ زناشوئی به جهت آثار خاصی که دارد، باید از مفاهیم مشابهی که دارای آثار ویژه و خاص خود می باشند، متمایز گردد. از این رو در این مبحث به بررسی مفاهیم مشابه که در قانون و شرع در رابطه با مسائل جنسی، مطرح می گردد، خواهیم پرداخت.

 گفتار اول : نزدیکی

    نزدیکی یا همان مقاربت[2]، در نکاح، عبارت است از دخول مقدار حشفه از آلت تناسلی مرد در آلت تناسلی  زن. [3]

گفتار دوم : وطی

    وطی ادخال حشفه در دبر یا قبل است[4] و انواع مختلف دارد: وطی به حرام، وطی به زنا، وطی به شبهه و وطی به نکاح.

    وطی به حرام، هر وطی ممنوع شرعی را گویند، خواه علقۀ زوجیت وجود داشته باشد یا نه، مثلا ً وطی در حال حیض وطی به حرام است.[5]

گفتار سوم : جماع

جماع به همان معنی نزدیکی است که بیشتر در کتب فقها، از آن استفاده می شود .

گفتار چهارم : زنا و روابط مادون زنا

    زنا، رابطۀ نامشروع بین زن و مردی است که به حرمت کار خود آگاهند و دانسته به قوانین تجاوز می کنند. [6]زنا ، جماع غیر مشروع است، خواه در آلت تناسلی باشد، خواه نه. برای تحقق زنا، علاوه بر عنصر عدم مشروعیت مواقعه و عمد، شرط است که زانی بالغ باشد، اگر چه طرف او نابالغ باشد و شرط است که زانیه بالغه باشد، اگر چه طرف او نابالغ باشد  و زانی عاقل باشد ولو اینکه طرف عاقله نباشد و زانیه، عاقل باشد، اگر چه طرف، عاقل نباشد و شرط است که دخول، لااقل به قدر حشفه باشد. همچنین گفته شده است که علم به جرم بودن زنا،  شرط تحقق این جرم است. [7]

گفتار پنجم : نزدیکی یا وطی به شبهه

    هر گاه مردی با زنی نزدیکی نماید، به تصوّر اینکه بین آنان، رابطۀ زوجیّت وجود دارد لیکن در واقع رابطه ای وجود نداشته است، این عمل را نزدیکی به شبهه یا وطی به شبهه و فرزند ناشی از این نزدیکی را ولد شبهه و نسب چنین فرزندی را نسب ناشی از  شبهه  می نامند.[8]

    در تعریف وطی به شبهه چنین گفته شده است : «وطی به شبهه یا نزدیکی به شبهه از عناصر ذیل تشکیل می شود:

الف – مواقعۀ مرد با زن به طور طبیعی باشد.

ب – مواقعه، به استناد سبب قانونی ( عقد نکاح) صورت گیرد.

ج- فاعل مواقعه، استحقاق مواقعه را در واقع نداشته باشد ولی خود را مستحق بداند، یعنی مجاز در مواقعه تصور کند، به علت جهل به موضوع یا حکم.

د – عذر جهل فاعل مواقعه به حقیقت حال( یعنی عدم استحقاق خویش)، شرعا ً مسموع باشد، مانند ازدواج با کافره بدون اطلاع از کفر او یا یکی از محارم رضاعی در مورد شبهۀ غیر محصور فرقی نمی کند که شبهه حکمی باشد یا موضوعی و اشتباه از طرف زن باشد یا مرد.

ه – خواب و جنون و مستی در حکم جهل به استحقاق مواقعه است و مواقعه در این حالات، مصداق وطی به

 شبهه است. وطی به شبهه در مقابل وطی به نکاح صحیح و وطی به زنا استعمال می شود. »[9]

    نزدیکی یا وطی به شبهه، رابطه ایست نامشروع، که به گمان زن یا مرد و یا هر دو آنها، مشروع است. به عبارت دیگر، زن و مرد به سبب جهل به قانون یا اشتباه در هویت طرف خود، رابطۀ نامشروعی با یکدیگر برقرار می نمایند که به اعتقاد و ظن خودشان، مشروع و حلال است[10]. به عنوان مثال، مردی که از میزان عدۀ یک مطلقۀ رجعیه مطلع نمی باشد، در مدت عده، به گمان آنکه زن از قید زوجیت رها شده است،  با او نزدیکی می نماید.

    نزدیکی به شبهه، بسته به اینکه زن یا مرد، نسبت به چه امری جهل دارند، به دو شبهۀ حکمی و موضوعی تقسیم می شود.

متن بالا تکه ای از این پایان نامه بود برای دانلود متن کامل با فرمت ورد می توانید روی این لینک کلیک کنید