:: بازدید امروز : 2150
:: باردید دیروز : 504
:: بازدید هفته : 4606
:: بازدید ماه : 12186
:: بازدید سال : 620718
:: بازدید کلی : 1454123

پایان نامه مدیریت پایدار مراتع

نوشته شده توسط : admin

دانشگاه تهران

دانشکده علوم اجتماعی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشدعلوم اجتماعی

گرایش مدیریت توسعه

موضوع :

تلفیق دانش بومی و نوین در مدیریت پایدار مراتع

(مطالعۀ موردی شهرستان دماوند)

استاد راهنما :

دکتر مصطفی ازکیا

استادمشاور :

دکتر مهدی طالب

نگارش :

****

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

رشد جمعیت، زیادهخواهی انسان، صنعتیشدن جوامع و بهدنبال آن بیتوجهی به آینده از مهمترین علل فرسایش خاک، ایجاد سیلابهای مخرب و از بین رفتن منابعطبیعی از جمله مراتع هستند. ناساختمند بودن نظام بهرهبرداری از مراتع و هویت پیدا نکردن روشهای بهرهبرداری از مراتع پس از ملیشدن جنگلها و مراتع در سال 1341 سبب سبقت در بهرهبرداری و تعلیف دام، چرای زودرس و خارج از فصل چرا و عدمرعایت تعادل میان دام و مرتع از سوی بهرهبرداران شده، که این امر تخریب مراتع را به دنبال داشته است.

با توجه به شیوههای بهرهبرداری و مدیریت سنتی از مراتع که بر پایۀ دانشبومی بهرهبرداران بوده و تا سالهای پیش از ملیشدن منابعطبیعی مورداستفادۀ آنان قرار میگرفته، همچنین شاهد کمترین میزان تخریب در سطح مراتع نیز بودهایم، لازم است تا با بررسی تجارب و دانش غنی بهرهبرداران از عرصههای مرتعی و توأم ساختن آن با دانشنوین کارشناسی شیوۀ مناسب جهت مدیریتی پایدار از مراتع را فراهم آوریم.

در تحقیق حاضر سعی شده است تا با استفاده از تکنیک مصاحبۀ گروهی متمرکز که از جمله تکنیکهایی میباشد که در روش ارزیابی سریع روستایی که روشی کیفی است، با برخی از روشهای مدیریتی که بهرهبرداران این منطقه در سالهای پیش از ملیشدن منابعطبیعی جهت بهرهبرداری، حفظ و احیاء مراتع خود از آن استفاده میکردند، آگاهی لازم کسب شوند. در واقع پس از بررسی روشهای مدیریتی فوق و امکان بهرهگیری و تلفیق بهینۀ این روشها با دانش نوین کارشناسی که درحالحاضر جهت بهره برداری از مراتع اعمال میشود، میتوان علاوه بر جلب مشارکت این دسته از افراد از تخریب مراتع نیز جلوگیری کرد.

مصاحبه های گروهی متمرکز با تعدادی از بهرهداران این منطقه، حاکی از وجود شیوههای مدیریتی کارآمدی میباشد که در صورت تلفیق بهینه و مناسب آنها با روشهای مدیریتی حاضر شاهد بهرهبرداری مناسب و جلوگیری از تخریب مراتع و حفظ و احیاء این سرمایه ملی خواهیم بود. در واقع نتایج این تحقیق نشان داد که هنوز در میان بهرهبرداران عرصههای مرتعی، روشهایی از مدیریت مراتع وجود دارد که برگرفته از دانش غنی مرتعداران پس از سالها تجربه در زمینۀ بهرهبرداری از مراتع میباشد.

کلید واژهها: مراتع، نظام بهره برداری، دانش بومی، مدیریت پایدار، حفظ و احیاء مراتع، مدیریت مراتع.

مقدمه

منابع طبیعی منابعی هستند خدادادی که بشر در تشکیل و به وجود آمدن اولیۀ آنها دخالتی نداشته است و از جنبۀ حیاتی به دو دستۀ میرا و زایا تقسیمبندی میشوند. به منابعی که پس از بهرهبرداری کاهش یافته و هیچگاه به صورت اولیه برنمیگردد نظیر معادن و مخازن، منابع میرا گفته میشوند و بالعکس منابعی که در صورت مدیریت صحیح پس از بهرهبرداری مجدداً به وضعیت اولیه برمیگردد مانند جنگلها و مراتع به منابع زایا معروف هستند (رزاقی،1378: 13).

بهاینترتیب، یکی از مظاهر منابع طبیعی تجدیدشونده مراتع هستند که تعاریف متعددی برای آن ارائه شده است.

1- تعاریف مرتع :

تعریف جامعۀ مرتعداران[1](1974)، در مورد مرتع چنین است : کلیۀ اراضی دارای پوششطبیعی بهنحویکه خوراک دام از آن حاصل میشود و تجدید حیات آن بهطور طبیعی انجام میپذیرد و همچنین آن قسمت از اراضی که برای کمک به تجدید حیات پوششگیاهی طبیعی آن بهنحوی از انحاء بشر دخالت نموده است و پس از این دخالت آن را همانند سایر مراتع طبیعی اداره مینمایند.

هدی[2](1975)، مراتع را شامل کلیۀ مناطق با پوشش بوته، گراس، جنگلهای غیرانبوه و همچنین مناطقی که به علت وجود املاح شن و صخره و سرانجام خشکی محیط امکان تولید جنگل تجارتی و یا زراعت میسر نیست، میداند.

در کتاب[3](1956)، کلیۀ اراضی غیرمحصور با پوششطبیعی و بارندگیکم را که مورد چرای دامهای اهلی و حیات وحش قرار میگیرد مرتع میداند.

والنتین[4](1971)، مرتع را شامل اراضی با پوششطبیعی یا بذرکاری شده با گونههای بومی و غیربومی که علوفه مورد مصرف دام را تأمین مینماید، میداند.

مقدم، مراتع را شامل اراضی با پوششطبیعی (علفی، شامل گیاهان، گندمیان، شبهگندمیان، پهنبرگان، نیمهبوتهایها، درختچهای، درختی به صورت تودههای تنگ) یا اراضی که جهت کمک به حفاظت آب و خاک و تولید علوفه مبادرت به کشت گیاهان میگردد ولی در هر حال استفاده از این گیاهان همانند پوششطبیعی مرتع خواهد بود، میداند (مقدم،1377: 2).

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید